ŠEMSUDIN ŠEKI RADONČIĆ je novinar, pisac, scenarista, režiser, producent, antiratni aktivista, borac za ljudska prava.
Šeki Radončić je osnivač i direktor „NVO Dokument“ iz Podgorice. Član je Crnogorskog P.E.N. centra. Suosnivač je Crnogorskog helsinškog komiteta i Nezavisnog dnevnika Vijesti. Dugo godina je obavljao dužnost potpredsjednika Nezavisnog udruženja profesionalnih novinara Crne Gore.
Šemsudin Šeki Radončić dobitnik je prestižne Nagrade za ljudska prava, Medijske organizacije jugoistočne Evrope (SEEMO), sa sjedištem u Beču, kao i brojnih priznanja za dokumentarne filmove.
Autor je više od hiljadu istraživačkih tekstova, kolumni, komentara i političkih analiza. Bio je dugogodišnji novinar antiratnog Monitora, Vijesti, Avaza i dopisnik TVBiH iz Crne Gore. Obavljao je i uredničke poslove.
Radončićeve tekstove su citirali i prenosili najveće svjetske agencije i mediji: REUTERS, Herald Tribune, The New York Times, Al Jazeera Balkans, VOA, AIM… kao i regionalni mediji: NIN, Naša borba, sarajevsko Oslobođenje, Naši Dani, prištinska Koha, hrvatski Novi List, makedonski Fokus…
Prvi je novinar u istoriji Crne Gore osuđen za klevetu, na dva mjeseca zatvora uslovno na godinu, zbog tekstova u kojima je pisao kako su komandanti JNA generali Radomir Damjanović i Pavle Strugar, kasnije osuđen u Hagu na 7,5 godina zatvora, rušili i pljačkali Dubrovnik sa okolinom.
Zbog serije tekstova o političkim suđenjima u Crnoj Gori, liderima SDA CG i grupi mladića sa Cetinja, nepoznati počinioci su mu, 27. januara, 1994. pucali na majku i suprugu.
Nakon izlaska iz štampe njegove knjige Crna Kutija, osuđivan je na smrt od nepoznatih crnogorskih policijaca o čijim torturama je pisao. No, nakon što je snimak sa najbrutalnijim telefonskim prijetnjama, 14. novembra 1996. dostavio medijima i ministru policije, odustali su od te nakane.
Nakon serijala tekstova o deportaciji bosanskih izbjeglica iz Crne Gore, kojim je rasvijetlio i razobličio taj zločin i otkrio da je u njemu ubijeno 86. Bosanaca, te organizovao porodice deportovanih ljudi da tuže MUP CG, inicirao uvođenja Dana sjećanja na žrtve i podizanje spomenika žrtvama, na Radončićevu kuću, 4. jula 2004., bačena je bomba. Potom mu je, 25. januara 2005., demoliran i automobil.
Radončića su zbog njegovih tekstova tužili ratni huškači i četničke vojvode. Među njima je najpoznatiji predsjednik Narodne stranke CG, Novak Kilibarda, bliski ratni saborac Radovana Karadžića.
Haško Tužilaštvo je kao dokaz u procesu protiv komandanta VRS generala Ratka Mladića, osuđenog u Hagu na doživotni zatvor, koristilo Radončićev istraživački tekst o etničkom čišćenju Trebinja, („Egzodus muslimana iz Trebinja“, Monitor 5. februar 1993.), baš kao i na suđenju Miloradu Krnojelcu upravniku konc-logora u Foči, osuđenom na 15. godina zatvora. Tekst iz Radončićeve knjige Crne kutije, str. 154-156.
Objavljene knjige:
Radončićeve knjige i dokumentarni romani su prevodjeni na engleski. Zastupljene su u najvećim svjetskim bibliotekama, a koriste se i na najprestižnijim svjetskim univerzitetima Harvardu, Stanfordu, Chicago, MLA…, kao i za doktorske disertacije i razna istraživanja.
- Crna kutija / policijska tortura u Crnoj Gori od 1992–1996. (Monitor, Podgorica, 1996.),
- U četiri oka (Antena M, Podgorica, 1999.)
- Crna kutija 2 / policijska tortura u Crnoj Gori od 1992–1999. (Vijesti, Podgorica, 2003)
- Iza maske /tajni ratovi u tajnoj policiji (Vijesti, Podgorica, 2003.)
- Kobna sloboda / Deportacija bosanskih izbjeglica iz Crne Gore (Fond za humanitarno pravo Beograd, 2005.)
- Miško Kesedžija i njegove bize /esej o montenegrinskom zlu /koautor sa Markom Vešovićem/ (Pobjeda, Podgorica, 2012.)
- Anatomija jedne hajke (Otvoreni kulturni forum, Cetinje, 2013.)
Serijali:
- Obruč se steže/ lov na Radovana Karadžića i Ratka Mladića (Vijesti, Podgorica, 2003.)
- Sto godina robije – politički procesi u Crnoj Gori (Vijesti, Podgorica, 2004.)
- Voajer i Balerina (Dnevne novine, Podgorica 2019.)
FILMOGRAFIJA:
Dokumentarni filmovi u kojima je Šeki Radončić scenarista ili autor, režiser i producent selektovani su i prikazani na najvećim evropskim i svjetskim festivalima i osvajali nagrade publike i žirija: IDFA-Amsterdam, INPUT, „21.dokument ART, Filmski festival Jugoistočne Evrope, SFF-u, te na festivalima u Pragu, Trstu, Geteborgu, Varšavi, Los Anđelesu, Njujorku, Čikagu…
- 2020 – Zavjera (scenarist, režiser, producent) – film o pokušaju državnog udara u CG 2016.
- 2011 – Heroj našeg doba (scenarist, režiser, producent)
- 2007 – Esma (autor i scenarista)
- 2006 – Karneval (scenario, film je rađen po Radončićevoj knjizi Kobna sloboda)
- 2005 – Život o priključeniju Radovana Karadžića (novinar-istraživač i saradnik na scenariju)
- 2004- Bjegunci (novinar-istraživač i saradnik na scenariju)
Američki profesor, istoričar i borac za ljudska prava Robert Leonard Rope uvrstio je Šekija Radončića u svojoj knjizi „Galerija heroja 20 vijeka“, u tekstu „Crnogorski Simon Vizental“, među stotinu najznačajniji boraca za ljudska prava u svijetu.